روز جهانی صنایع دستی فرصتی برای توجه به ارزش های فرهنگی و هنری صنایع دستی و نقش آنها در توسعه فرهنگی و اقتصادی جوامع است
به گزارش ایران ریپورتس، صنایع دستی ایران یکی از شاخص ترین صنایع هنری است که ریشه های عمیقی در فرهنگ و تاریخ این سرزمین دارد. صنایع دستی ایران از تنوع بسیار گسترده ای برخوردار است و با فاصله زیاد با سایر صنایع دستی ها در دنیا حرف اول را می‌زند.
صنایع دستی بازتابی از فرهنگ و سنت ملت های گوناگون و از سرمایه های فرهنگی هر جامعه ای محسوب می شوند كه با نگاهی گذرا به آن ها می توان با روحیه و آداب رسوم جوامع مختلف آشنا شد. با وجود اینكه این صنعت فرصت های اقتصادی مناسبی را برای كشور ها فراهم می كند اما نمی توان تنها به بُعد اقتصادی آن توجه داشت زیرا همراه با داد و ستد این کالا ها ، ویژگی های فرهنگی نیز مبادله می شود، به بیان دیگر با تبادل صنایع دستی، به نوعی فرهنگ ها با یکدیگر تعامل و ارتباط برقرار می كنند.
فاطمه سریرپور کار آفرین برتر در بخش صنایع دستی که جز ده بانوی دعوت شده به کنگره ملی زنان و همچنین اشتغال زایی برای بیش از هزار نفر و شرکت در 100 نمایشگاه داخلی و بین المللی می باشد، در گفت‌وگو با خبرنگار بسیج تصریح کرد: با اشاره به تاریخچه ای از صنایع دستی در ایران و فارس به بیان جزئیات بیشتر و نقش موثر آن به‌عنوان نماد فرهنگی و اقتصادی پرداخت که در ادامه میخوانید.
وی در خصوص تاریخچه صنایع دستی در کشور این گونه می گوید: تاریخچه صنایع دستی در ایران و سراسر جهان به اوایل پیدایش تمدن‌ها می‌رسد، آن زمانی که انسان‌ها برای اولین بار از چوب و سنگ، لوازم مورد نیاز خود همانند تبر و چاقو و غیره را می‌ساختند. در سراسر تاریخ، ایران در کنار دیگر کشورها همانند چین و هند، دارای انواع هنرهای صنایع دستی بوده.
او ادامه داد: از مهمترین و ارزشمند‌ترین تولیدات هر کشور و نماد هنر و تفکر مناطق آن، صنایع دستی است؛ صادرات صنایع دستی برای کشور صادر کننده، اشتغالزایی، کارآفرینی، شکوفایی تولید و رشد و رونق اقتصادی در بر دارد.
ایران در بین ۴۰ کشوری صادر کننده صنایع‌دستی
سریرپور در این خصوص اظهار داشت: صنایع دستی در هر منطقه از کشور، نشان دهنده آداب رسوم، فرهنگ، تمدن، سُنَن و سبک زندگی آن منطقه است. صادرات صنایع دستی در هر کشور، به تعبیری زیباتر، صادرات فرهنگ و هنر آن کشور است ایران در بین ۴۰ کشوری است که در صادرات صنایع دستی پیشتاز است.
وی در پاسخ به این سوال که، آیا صنایع دستی در توسعه کشور نقشی دارند، تصریح کرد: بله، روز جهانی صنایع دستی یک رویداد مهم است که اهمیت هنرمندان و صنعت‌گران صنایع دستی را یادآوری می‌کند، این روز به‌عنوان یک فرصت برای تقدیر و تجلیل از این هنرمندان در نظر گرفته شده که با استفاده از دستان خود آثار هنری خلق می‌کنند.
به گفته او، صنایع دستی نمادی از هویت و تمدن هر ملت و جامعه است و ارزش های فرهنگی و تاریخی را در خود جای می‌دهد، این روز، به‌عنوان یک پل ارتباطی بین مردمان جهان، فرصتی مناسب برای تبادل فرهنگ و هنر بوده و صنایع دستی، به‌عنوان منبع هنر و خلاقیت مردمان هر کشور، نمادی است از هویت ملی و فرهنگی آنها. این روز، بر ضرورت حفظ و ارتقای صنایع دستی در جوامع مختلف تاکید می‌کند و نقش مهمی نیز در زنده نگه داشتن ارزش های فرهنگی و میراث ملی دارد.
تحکیم وحدت و همبستگی جامعه با ابزار صنایع دستی
این کار آفرین برتر در ادامه بیان کرد: روز جهانی صنایع دستی فرصتی مناسب برای ترویج و حفظ ارزش های فرهنگی است، این صنایع، ارتباط نزدیکی با فرهنگ و هویت ملت ها دارند و الگوهای زیبایی‌شناسی، نقوش و نمادهای منحصر به فرد فرهنگی را در خود جای داده‌اند، از طریق تقدیر از هنرمندان و صنعت‌گران صنایع دستی در این روز، فرهنگ ملی و محلی، قدرتمندتر و زنده تر می‌شوند و این امر به تحکیم وحدت و همبستگی جامعه کمک می‌کند.
نقش صنایع دستی در توسعه فرهنگی
او عنوان کرد: صنایع دستی، به‌عنوان یک رسانه فرهنگی، نقشی مهم در ارتقای فرهنگ و هنر در جامعه ایفا می‌کنند، این صنایع با تکنیک‌ها، طرح‌ها و مواد خاص خود، آثاری خلق می‌کنند که تنوع و غنای فرهنگی را به تصویر می‌کشند.
این فعال حوزه صنایع دستی خاطرنشان کرد: از طریق نمایش و عرضه این آثار، فرهنگ محلی و ملی ترویج می‌یابد و همچنین بازدیدکنندگان را با تاریخ، هنر و فرهنگ ملت‌های دیگر آشنا می‌کند، بنابراین، نقش صنایع دستی در توسعه فرهنگی بسیار مهم است و توجه به حمایت و ترویج این صنایع، به منظور حفظ و ارتقاء هنر و فرهنگ جوامع، ضروری است
نقش صنایع دستی در حوزه توسعه اقتصادی
وی در این خصوص: صنایع دستی، علاوه بر تأثیر فرهنگی، نقش مهمی در توسعه اقتصادی نیز دارند. این صنایع، به‌عنوان یک منبع درآمدزایی و اشتغالزایی در مناطق روستایی و شهری، نقش مهمی در کاهش بیکاری و فقر دارند، با حمایت از صنایع دستی، امکان ایجاد کسب و کارهای کوچک و متوسط، توسعه تجارت و صادرات، و افزایش درآمد مردم فراهم می‌شود. صنایع دستی ایران نیز، با برخورداری از تنوع و غنای فرهنگی، می‌تواند در توسعه اقتصادی کشور نقش مهمی ایفا کند.
سریرپور در پاسخ به این سوال که، در کشورمان بیشتر چه نوع صنایع دستی یافت و تولید می‌شود، تصریح کرد: ایران، به‌عنوان یکی از کشورهایی که تاریخی بسیار قدیمی و فرهنگی بزرگ دارد، دارای صنایع دستی بسیار متنوعی است، این صنایع شامل: دست بافته های سنتی مثل قالیبافی، گلیم‌بافی، گبه بافی و همینطور دیگر هنرها مثل کاشی‌کاری، منبّت‌کاری، میناکاری، جعبه سازی، مس کاری، نقاشی روی شیشه، محصولات چرمی، تندیس و کتیبه می‌شوند.
وی در ادامه به صنایع دستی استان فارس اشاره کرد و افزود: استان فارس دارای صنایع دستی بسیار متنوع است که از جمله میتوان به، خاتم سازی، سفالگری، شیشه گری، قلم زنی، معرق کاری، گلیم بافی و نمد مالی اصیل ترین صنایع دستی استان فارس به شمار می‌روند.
به گفته او، هر یک از این صنایع دستی، دارای تکنیک‌ها، نقش‌ها و طرح‌های منحصر به فرد است که نشان دهنده هنر و ذوق هنرمندان ایرانی است. صنایع دستی ایران، همچنین در سال‌های اخیر به‌عنوان یک منبع درآمدزایی و صادراتی برجسته در کشور تلقی می‌شوند.
فارس مرکزی برای تولید صنایع دستی کشور
این بانوی کار آفرین در این خصوص گفت: بدون شک استان فارس یکی از بزرگترین مراکز تولید انواع مختلف صنایع دستی ایران به شمار می‌رود؛ کاشی‌کاری، گچ‌بری و انواع نقاشی و خط در آثار تاریخی فارس که از حدود قرن‌ها پیش تا دوره معاصر بر پیرامون و جوانب آثار تاریخی و مناره های مساجد نظر هر بیننده را به خود جلب می‌کند نشان دهنده پیشینه مهم این استان در عرصه صنایع دستی است؛ همچنین هنرهای قلم کاری و دست بافته های عشایری جملگی به مرکزیت هنری فارس در کشور گواهی می‌دهند؛ از این رو میتوان فارس را مهد صنایع دستی ایران نامید.
آباده شهر جهانی منبت کاری
فاطمه سریرپور اظهار داشت: سال ۱۳۹۷ بود که شهرستان آباده به عنوان شهر جهانی منبت‌کاری در شورای عالی صنایع دستی سازمان یونسکو به ثبت رسید. این شهر که شمالی ترین شهرستان فارس به شمار می‌رود و در ۲۷۰ کیلومتری شیراز واقع شده از دیرباز به واسطه منبت کاران و آثار چوبی منبت شهره شناخته شده به گونه‌ای که برخی پیشینه این هنر در این منطقه را ۷۰۰ سال ارزیابی می کنند.
شیراز شهر جهانی صنایع دستی
وی در ادامه گفت: پس از ثبت آباده به عنوان شهر جهانی منبت، ثبت شیراز هم به عنوان شهر جهانی صنایع دستی در دستورکار میراث فرهنگی استان فارس قرار گرفت. چراکه شیراز خاستگاه هنرهای سنتی چون خاتم، کاشی هفت رنگ و قلم زنی است و این ظرفیت سبب شده که این شهر همواره مورد توجه گردشگران قرار بگیرد. لذا شیراز در سال ۱۳۹۸ به عنوان شهر جهانی صنایع دستی به ثبت رسید.
فیروزآباد شهر ملی دست بافته های عشایری
به گفته سریرپور، دست بافته های عشایر فیروزآباد فارس هویت و میراثی بومی به شمار می‌رود که کارآفرینی و رشد اقتصادی نیز برای این منطقه به همراه داشته است؛ از همین رو وزارت میراث فرهنگی عنوان “شهر ملی دست بافته های عشایری” را به این شهرستان اختصاص داد.
قالی بافی، گبه بافی و جاجیم بافی
این فعال حوزه صنایع دستی اظهار داشت: قالی بافی، گبه بافی و جاجیم بافی از دیگر صنایع دستی استان فارس هستند که بیشتر توسط روستاییان و عشایر بافته می‌شوند و در بین آنها آثار ایل قشقایی شهرت بیشتری دارند.
وی در ادامه گفت: دست بافته های که توسط عشایر بافته می‌شود از لحاظ کیفیت و مرغوبیت جایگاه بالاتری نسبت به دست بافته های که روستاییان و شهرنشینان می‌بافند دارند.
او افزود: این آثار افزون بر اینکه توسط عشایر و روستاییان خلق می‌شوند در شهرهای شیراز، فسا و آباده نیز رواج دارند. این صنعت جزو با ارزش ترین صنایع دستی عشایر فارس به شمار می‌رود.
فاطمه سریرپور کار آفرین برتر در بخش صنایع دستی که جز ده بانوی دعوت شده به کنگره ملی زنان و همچنین اشتغال زایی برای بیش از هزار نفر و شرکت در 100 نمایشگاه داخلی و بین المللی می باشد، در پایان این گفت و گو اظهار داشت: روز جهانی صنایع دستی، به‌عنوان یک رویداد مهم در تقدیر و تجلیل از هنرمندان و صنعت‌گرانی که با عشق و انگیزه آثار هنری خود را تولید می‌کنند، اهمیت به سزایی دارد.
وی ادامه داد: این روز، فرصتی است برای توجه به ارزش های فرهنگی و هنری صنایع دستی و نقش آنها در توسعه فرهنگی و اقتصادی جوامع. همچنین، صنایع دستی در کشورمان ایران، با دارا بودن تنوع و غنای فرهنگی، توانایی تاثیرگذاری قابل توجهی در توسعه اقتصادی دارند. لذا، حمایت و توسعه صنایع دستی، از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید توجه ویژه تری به آنها شود.
سریرپور خاطرنشان کرد: زیبایی صنایع دستی را برای سوغات همه گردشگران به استان فارس نشان بدهیم، زیبایی صنایع دستی را همزمان با روز جهانی صنایع دستی یعنی ۲۰ خرداد ماه در نمایشگاه و جشنواره ها بومی و محلی به نمایش قرار دهیم، امروزه میتوان حتی زیبایی صنایع دستی را در فضای مجازی و شبکه‌های اینترنتی و سیستم های الکترونیکی مشاهده کنیم، زیبایی صنایع دستی را میتوان در روستاها، کوچه ها و محله های قدیمی حس کرد، خلاصه اینکه زیبای صنایع دستی را به جامعه و مردم شریف ایران اسلامی با پوشش لباس های محلی هدیه کنیم.
خبرنگار: فاطمه شعبانی