ترجمه : دکتر سید وفا مشکوة
از WORLD ECONOMIC FORUM
آفریقا با یک پارادوکس تاریخی روبرو است: وجود ثروت عظیم معدنی در زیرزمین در کنار فقر گسترده در جوامع بالای آن.
اکنون، گذار جهانی به سمت انرژیهای پاک، آفریقا را در قلب تحولات قرار داده است، زیرا این قاره دارای ذخایر عمدهای از کبالت (۷۵٪)، منگنز (۶۸٪) و گرافیت (۵۹٪) جهان است.
با این حال، اگر اقدامات عمدی و آگاهانهای صورت نگیرد، تاریخ بهرهبرداری صرفاً استخراجی و خامفروشی که منافع جوامع محلی را نادیده میگیرد، تکرار خواهد شد و نابرابری را تشدید میکند.
این مسئله نسلها را تحت تأثیر قرار میدهد، چرا که بیش از ۳۶۰ میلیون جوان آفریقایی در دهه آینده وارد بازار کار خواهند شد و بدون اقدامی جسورانه، بیش از نیمی از آنان در معرض بیکاری قرار میگیرند.
تقاضا برای مواد معدنی مورد نیاز گذار انرژی تا سال ۲۰۳۰ سه برابر و تا سال ۲۰۴۰ چهار برابر خواهد شد که نشاندهنده یک فرصت ساختاری پایدار است، نه یک رونق موقتی.
یک مطالعه جدید بانک جهانی شش مسیر کلیدی را برای تبدیل این ثروت معدنی به ۲۱۱ میلیون شغل مورد نیاز جوانان آفریقایی پیشنهاد میکند.
مسیر اول: تقویت صدای جامعه. ایجاد چارچوبهای قانونی برای مشارکت مؤثر جوامع محلی در تصمیمگیریهای معدنی، از جمله تعهدات استخدامی و مکانیسمهای شکایت.
مسیر دوم: سرمایهگذاری استراتژیک در زیرساخت. سرمایهگذاری در انرژی تجدیدپذیر، کریدورهای حملونقل و مناطق صنعتی که هم به بخش معدن و هم به جوامع اطراف خدمت میکنند.
مسیر سوم: توسعه نیروی کار فراگیر. طراحی برنامههای آموزشی فنی و حرفهای متناسب با نیازهای صنعت و رفع موانع结构性 برای زنان، جوانان و گروههای محروم.
مسیر چهارم: رسمیسازی معدنکاری خرد. به جای جرمزدایی، ایجاد مسیرهای واقعی برای رسمیسازی معدنکاران خرد از طریق مجوزهای مقرونبهصرفه، دسترسی به بازار و حمایت فنی.
مسیر پنجم: تقویت ظرفیت حکمرانی. تقویت نهادهای نظارتی از طریق شفافیت، افشای عمومی قراردادها و درآمدها و آموزش فنی.
مسیر ششم: سیاستهای محتوای بومی مؤثر. طراحی سیاستهای خرید و تدارکات که شرکتها را به خرید از تامینکنندگان داخلی، به ویژه کسبوکارهای کوچک و متوسط، تشویق کند.
مطالعه همچنین نقاط فشار بحرانی که میتواند پیشرفت را مختل کند، شناسایی کرده است.
تهدید اول: هزینههای زیستمحیطی و اجتماعی. استخراج معادن میتواند منجر به تخریب محیط زیست، کمبود آب، آلودگی و جابجایی جوامع محلی شود.
تهدید دوم: تنش بین معدنکاری بزرگ و خرد. تمرکز بر معادن بزرگمقیاس که استانداردهای زیستمحیطی و اجتماعی (ESG) بهتری دارند، اما مشاغل کمتری ایجاد میکنند، معیشت میلیونها معدنکار خرد را تهدید میکند.
تهدید سوم: شکاف ارزش افزوده. مواد خام از آفریقا صادر و محصولات نهایی به آن وارد میشود. بدون سرمایهگذاری در زنجیره ارزش (فرآوری و تولید)، این الگو ادامه خواهد یافت.
تهدید چهارم: عدم تطابق مهارتها. حتی با گسترش معادن، مشاغل به دلیل عدم تطابق مهارتهای نیروی کار با نیاز صنعت پر نمیشوند.
تهدید پنجم: محرومیت سیستماتیک. زنان و گروههای حاشیهنشین با موانع مستمری در دستیابی به فرصتهای شغلی در این بخش روبرو هستند.
تهدید ششم: نادیده گرفتن صدای جوامع. مشاورههای معدنی اغلب گروههای متأثر (مانند زنان، جوانان و ساکنان محلی) را به طور سیستماتیک در نظر نمیگیرند و این منجر به توافقاتی میشود که نیازهای واقعی اشتغال محلی را منعکس نمیکنند.
در نتیجه، موفقیت گذار انرژی در آفریقا و شکستن «نفرین منابع» مستلزم تمرکز همزمان بر روی این شش مسیر توسعه و مدیریت تهدیدهای ششگانه است تا اطمینان حاصل شود که ثروت معدنی به رفاه عمومی و ایجاد اشتغال برای نسل جوان تبدیل میشود./پایان مطلب