واقعیت مطلب این است که فضای مجازی به معنای فضای غیر حقیقی است. حالا با این معنا چگونه می توان امید داشت که این فضا چه داخلی وچه خارجی بتواند خواسته های ما را برآورده کند. فیلتر نمودن فضای مجازی در دوران مخاطرات سیاسی وامنیتی یک واقعیت اجتناب ناپذیر است. درواقع دسترسی آسان به فراخوان ها ونیز آموزش های ضد امنیت ملی را باید فیلتر نمود اما با توجه به تدبیر اندیشیده شده سازندگان همین فضای مجازی ، فیلتر شکن های قوی وجود دارند که این سد بزرگ را می شکنند.
ایران ریپورتس// در واقع فضای مجازی درهنگام تزریق زهرازپادزهراستفاده می کند تا ایمن بماند. فضای مجازی به گونه ای ابداع شده که قادراست از خود مراقبت کند وراههای مسدود را باز نگهدارد. این خود مراقبتی در تمامی جهان وبصورت گسترده اتفاق می افتد وهر کجا اینترنت وجود داشته باشد ، تفکر با شکستن سد فیلتر از آن خارج می شود. در کشوری مانند ایران در بسیاری موارد که مخاطرات جدی وجود دارد علاوه برفیلتر شبکه های خاص واطلاع رسان با قطع اینترنت هم مواجه می شوند که در واقع اصل واساس کارا مورد تهاجم قرار میدهد وبهر برداری به هر شکل وشیوه را مسدود می کند.
امروزه انجام بسیاری امور وابسته به اتصال شبکه های اینترنتی است. به یاد آوریم که عنوان دهکده جهانی برای چه وبه چه منظور مطرح شد وبکار گیری آن با چه اهدافی همراه بود.
علاوه برمسایل انحرافی در بعد اخلاقی جوامع، ما با ابعاد علمی ورد وبدل شدن بسیاری امورعلمی وپژوهشی بربستراینترنت وشبکه های مجازی روبرو هستیم. حتی اشتغال مردم وابسته به این خطوط اطلاع رسان است والبته در دوران تهاجم کووید 19 به این مهم واقف شدیم که اعمال مقررات قرنطینه ما را برآن داشت تابا فوریت شبکه های اجتماعی را برای اشتغال وآموزش گسترش دهیم، هر چند دراین رابطه وخصوصا درحوزه آموزشی با چالش های بسیاری روبرو بودیم واصولا آمادگی برخورد با این تهاجم بیولوژیک را نداشتیم. مناطق بسیاری از کشور حتی از اتصال شبکه اینترنت محروم بودندوجالب آنجاست که برنامه ریزان دراین حوزه تخصصی در سالیان گذشته نسبت به آن بی توجهی شدیدی داشته اند.
سالهای سال از آن پیام تاریخی رهبر معظم انقلاب در خصوص تهاجم فرهنگی می گذرد. این تهاجم بقدری شدید بود که رهبری بصورت موکد از مسوولین فرهنگی خواستند دراین جبهه تلاش کنند. با بالاگرفتن تهاجم فرهنگی و بی اثر بودن فعالیت های مسوولان وقت ، رهبری خواستار برخورد جدی ومسوولانه با آن شدند.
“به گفته ایشان تهاجم فرهنگی یک حقیقتی است که وجود دارد؛ میخواهند برروی ذهن ملت ما و برروی رفتار ملت ما – جوان، نوجوان، حتی کودک – اثرگذاری کنند. این بازیهای اینترنتی از جمله‌ی همین است؛ این اسباب‌بازیهایی که وارد کشور میشود از جمله‌ی همین است که من چقدر سر قضیه‌ی تولید اسباب‌بازی داخلىِ معنیدار و جذاب حرص خوردم با بعضی از مسئولین این کار که این کار را دنبال بکنندارزشهای فرهنگی روح و معنای حقیقی یک ملت است.
همه چیز مترتب بر فرهنگ است. فرهنگ حاشیه و ذیلِ اقتصاد نیست، حاشیه و ذیلِ سیاست نیست، اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل بر فرهنگند؛ به این باید توجه کرد. نمیتوانیم فرهنگ را از عرصه‌های دیگر منفک کنیم؛ ما گفتیم مسائل اقتصادی و مسائل گوناگون مهم پیوست فرهنگی داشته باشد، معنای آن همین است؛ معنای آن این است که یک حرکت اساسی که در زمینه‌ی اقتصاد، در زمینه‌ی سیاست، در زمینه‌ی سازندگی، در زمینه‌ی فناوری، تولید، پیشرفت علم میخواهیم انجام بدهیم، ملتفت لوازم فرهنگی آن باشیم.( بیانات رهبری در نوزدهم آذر ما 1392 در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی). “
امروز به نظر من، از همه خطرناک تر در داخل، روش های فرهنگی است. . . از اساسی ترین مسایل ما، مسایل فرهنگی است و من احساس می کنم که در زمینه ی اداره ی فرهنگ اسلامی این جامعه داریم دچار یک نوع غفلت و بی هوشی می شویم ، یا شده ایم ، که بایستی خیلی سریع و هوشیارانه آن را علاج کنیم. (مقام معظم رهبری، 14 آذر1369)
با این حساب وذکر این دو مورد از بیانات رهبری باید به موضوع ترک فعل مسوولان فرهنگی کشور در گذشته توجه مضاعف نمود. اینکه چرا دوباره وچند باره متوسل به فیلترینگ شبکه های اجتماعی شدیم و براساس آن ضربات شدیدی را به اقتصاد کشور وارد نمودیم.
همانطور که در ابتدای سخن آمد شبکه های مجازی به شبکه های غیر واقعی اطلاق می شود. ما حتی به خود این مسوولیت را واگذار نکردیم که دراین شبکه های مجازی ، واقعیت ها را پیش از دروغ های دشمن مطرح کنیم وقدرت جذب خودمان را بالا ببریم. درواقع دافعه مسولان امر از جاذبه آنان بیشتر بود.
اینگونه بنظر می رسد که مسوولان امر در تراز انقلاب وفرهنگ انقلابی واسلامی نبوده وانتخاب نشده اند.اینکه حالا مسوولان امنیتی تشخیص داده اند در فضای موجود باید در انتظار تثبیت امنیت برای رفع فیلترینگ باقی بمانیم بدان معناست که مدیران فرهنگی چالشی بزرگ فراروی امنیت ملی کشور ایجاد کرده اند. چالشی که با رودررویی خیابانی همراه شده است و عدم بیان وتبین مواضع انقلاب و فرهنگ مرتبط با آن در محاق باقی مانده است و دشمن با قلم وتوسل به تکنولوژی روز پیشروی شدیدی درعمق روح وروان جامعه ما داشته است.
با قبول این روند وتوسل به فیلترینگ باید به فکر چاره بود. شکاف عمیقی بین مردم ومدیران ایجاد شده است. اسنادی که از نوع زندگی ومعیشت مدیران منتشر می شود خواستگاه دشمن است اما باید دیددرمیدان عمل مردم چه تصوری ازموضوع زندگی مدیران دارند. باید درایینه نگاه کنیم ودرابتدا به اصلاح روش ها بپردازیم. مردم در میدان رضایتی از مدیران ندارند وما باید با توسل به اصل تبیین مواضع انقلاب به اصلاح این حضور میدانی اقدام عاجل کنیم.
اولین اصل ویا پیشنهاد موثربرخورد جدی با فساد درون دستگاهی ومنع حضورمدیران چند تابعیتی واندسته ازافراد که خانواده خود را به خارج اعزام نموده وخود درکشور بی خیال مشکلات معیشتی وتوسعه ای شده اند می باشد. این گروه درهرصورت مشتاق افزایش نارضایتی در جامعه ای هستند که مرمان آن با خون درخت انقلاب را پرورش داده اند. امیدواریم با افزایش نظارت ها این قبیل برخوردها با ناکارآمدان اعتماد عمومی را ترمیم و سرمایه های اجتماعی را حفظ کنیم .
** فرزادوثوقی روزنامه نگار